Ik geef eerlijk toe, als je niet consistent normaal wil zijn dan moet je het risico accepteren. Bij chimpansees word je al gauw in een ander hok gezet omdat je anders je teveel slaag krijgt. Maar nerds aan universiteiten, dat wilde vroeger nog wel eens een tijd goed gaan. Zo ook bij mij. Zelfs 25 jaar. Achtereenvolgens drie hoogleraren prezen mij in die tijd naar een afgelegen gedeelte van de gang om aan het eind van het jaar mijn publicaties voorop het jaarverslag te zetten. "Bert Hamminga, wie is dat ook weer", vroeg de rest van de vergadering dan bij de goedkeuring van het verslag.
Maar uiteindelijk, in Tilburg tijdens de definitieve debilisering van de Nederlandse universiteit aan het eind van de 90er jaren kreeg ik voor de vierde keer een nieuwe baas, Prof. A.A. Derksen, inderdaad, de man die later zo moe werd van zijn mislukte pogingen in zijn officiele vakgebied, de wetenschapsfilosofie, zijn naam te laten onthouden, dat hij zijn woede ging koelen op het vrijpleiten van Nederlandse veroordeelden, wellicht ook in een poging zichzelf ervan te overtuigen dat hij dan misschien zelf ook wel een beetje zou kunnen meevallen.
Dat was andere koek: de Stichting Katholieke Universiteit Brabant schreef voor het Kantongerecht van Tilburg een concept Verzoekschrift tot ontbinding van de arbeidsovereenkomst met Dr. L. Hamminga, waarin ik word afgeschilderd als een ongedisciplineerd staflid dat zich niet aan de verstrakking van de organisatie heeft kunnen aanpassen. Met name, zo las ik over mijzelf, stond ik erop onderzoek te doen in Afrika dat niet relevant is voor de wetenschapsfilosofie, en dus buiten mijn taakgebied viel. Ik had dan ook nogal fout gedaan: ernstige nalatigheid, knoeien met declaraties, plannen tot inbreuk op auteursrecht en leugens, tot ongewenste intimiteiten, een kloek dossier was opgebouwd van officiële berispingen, klachtenprocedures, functionerings- en personeelsbeoordelingsgesprekken. Verzoekster tot ontbinding stelt "dat Hamminga ernstige verwijten treffen met betrekking tot de ontstane situatie en dat er dan ook geen redelijke grond is voor enige schadevergoeding... ".
Maar toch schikten ze de zaak liever. Zo werd ik per 1 oktober 2001 is door UvT ontslagen. Het is niet zeker of dit het laatste geval zal zijn in de 21ste eeuw van een in een Westers land van zijn universiteit verstoten geleerde , maar ik acht het niet geheel onmogelijk. Hoe dan ook een bijzonder item op mijn c.v. dat mij niet geheel met afschuw wil vervullen.
Gelukkig kwam de schikking met een flinke schadevergoeding. Dit gevoegd bij mijn spaargeld - ik had ook nooit dure autoos gereden - maakte dat ik naar Afrika kon en de rest van mijn leven niet meer zou hoeven werken. Ik was 50, was destijds met 25 jaar wetenschappelijk medewerker geworden, de rangperiodieken waren al die tijd keurig blijven komen zodat ik de laatste jaren meer had verdiend dan een hoogleraar "nieuwe stijl", want dat betekende: half salaris.
Ik zette dat Afrika onderzoek ("geen wetenschapsfilosofie" volgens het ontslag) voort.
Het werd gepubliceerd als: Hamminga, B. (ed.) Knowledge Cultures. Comparative Western and African Epistemology (Poznań Studies in the Philosophy of the Sciences and the Humanities, vol. 88) Amsterdam/New York, NY: Rodopi, 2005, met hoofdstukken van de hand van Prof. Kwame Anthony Appiah, Princeton University, USA, Yoweri Kaguta Museveni, President van Uganda en Prof. Leszek Nowak, Poznan University, Poland (details: Wetenschapsfilosofie).
Ik zeilde en woonde inmiddels in een traditionele Afrikaanse dhow op het Victoriameer. Meer over Bert hamminga.
Foto: Redactioneel gesprek met Pres. Museveni van Uganda, medeauteur van mijn boek Knowledge Cultures (Meer)
