Groeten van Vector

Prutweer. Naar Grenoble voor nieuwe gadgets. Met name een betere slaapzak, zo na dat Galibier gedoe, maar ik blijk bij een jachtwinkel te parkeren. Ik vraag toch maar eens de folders. Het jachtgeweer Brno (ze weten de namen wel te kiezen) heb je voor NLG 1000,- enkelloops, magazijn met drie kogels. Er zijn visieren om van te likkebaarden voor NLG300. Maar dit terzijde.
Een sportzaak zoeken. In mijn regenpak druipend kom ik langs een Grenoblegaske winkel die een lijn van high end horloges verkoopt: tijd, datum, stopwatch, drie alarmen, een afteldisplay (van elk gewenst aantal minuten en seconden naar nul), barometer, hoogtemeter en kompas met electronisch display, SUUNTO Wristop Computers, Finnen). De Vector, een trendy geel modelletje uit de lijn, kost bijna 500 gulden. Schamper lachend vervolg ik mijn weg. Die koop je voor als je je met je Fourwheel Drive Jeep in de file staat te vervelen. Daar sta ik boven. Dit ook terzijde dus. 
Gauw maar naar Intersport, de SportHema van Frankrijk. Men doet momenteel aan acties. Bij de slaapzakken valt in prijs-kwaliteit op de boomlange Pamir Trek (ja,ja,...) slaapzak "laatste exemplaar", in de kleuren van mijn auto, 15% korting voor 170 gulden. "Aangenaam bij 0oC, te doen tot -15oC". Die ruk ik er snel uit v��r er een ander met zijn klauwen aankomt (morgen wel kijken of er niet w��r een "laatste exemplaar" hangt). Daarmee heb ik zo enorm bespaard dat ik begerig langs de schappen ga lopen. In vind een betere cameratas (waar hij lekker ruim in past met een ritszak voor veel batterijen), een blauwe zonneklep blanco!!!, tentpennen (div typen voor Marmottenvallen), en bij de uitgang blijkt er actie te zijn en gaat er nog eens 13,42 gulden van mijn totaal af. Ik bereken wat ik nu in totaal heb bespaard. De extra acceleratorsluitingen+ lijn voor de Astral, zodat ik niet steeds hoef te wisselen als ik met mijn lichte berggordeltje ga vliegen zijn nu eigenlijk al bijna gratis! Maar dat is bij een winkel genaamd Sk'Alp, 20 km verderop. En het is half twaalf. De in Frankrijk dodelijke 12 uursgrens zal ik niet halen. De Suunto Wristop Computer wil niet goed uit mijn hoofd verdwijnen. Toch maar even terug naar de winkel om de folder te vragen en om met GPS de co�rdinaten van de winkel te prikken. Koffie en studie. Ja hoogtemeter (op de luchtdruk), van -130m tot 9000m. Hoger komt ik zelden buiten een drukkabine... De barometer geeft actuele buitendruk zonder ernstig langdurige middeling, de hoogte is af te stellen door druk op zeeniveau (QNH) in te geven (dan rekent hij uit hoe hoog je zit) of door je actuele hoogte in te geven (dan rekent hij de druk op zeeniveau uit, deze laatste volgorde doe ik altijd met mijn eigen variometer, want dat hoef ik niet te bellen voor de QNH van de dag, ik heb immers GPS-hoogte aan boord, maar QNH is echter want verkeersvliegtuigen "bellen" wel allemaal). De Vector Altimeter is 5 m nauwkeurig, juicht de folder, dus net als mijn Flytech variodoosje voor op mijn knie. Zou het waar zijn? Het kompas is magnetisch, raakt dus niet, zoals de GPS, in de war als je stil staat. Er is een luchtbelletje op vloeistof in het horloge om het kompas bij aflezen horizontaal te houden. Maar hij leest een magneet binnen in en zet dan op zijn led-scherm: 1) een pijl, 2) letters ("NO") en 3) graden "48o". Je kunt kiezen tussen Altimax, Vector, X-lander en Navitec (de laatste voor zeilers, Vader, met chronograaf die logboek bijhoudt, trouwens alle typen houden een logboek bij -op welke hoogte was ik om...uur...sec, en hoe hard ging ik toen omhoog/naar beneden, waaruit ze ook de drukontwikkeling van de laatste uren berekenen en voor de drukontwikkeling een pijltje horizontaal, schuin omhoog, schuin naar beneden zetten, zodat je weet waar het weer heen gaat -). De sail timer function is ook om te likkebaarden, Vader! Maar die krijg je alleen als je geen barometer en hoogtemeter neemt. Samen schijnen ze er nog niet in te kunnen. Ik denk dat onze Olympische zeiler, Roy gewoon een Navitec om zijn linker en een Vector om zijn rechterpols heeft. Of dat zijn bakboordsfokkenist de Vector om heeft en die aan stuurboord de Navitec (alle typen waterdicht tot op dertig meter, maar dan geen knoppen indrukken). Ik had al hoogtemeters op horloges gezien maar dat zag er wat speelgoedachtig uit. SUUNTO lijkt tussen de schuifdeuren uit. De display kan met simpele, consistente en doordachte bediening duidelijke grote getallen en symbolen voortoveren. Maar ja, wat een onzin, en dan bijna 500 gulden...

Het is inmiddels 13:00 uur. Nog anderhalf uur stuk te slaan.

Toch nog maar even gaan vragen naar wat onduidelijke verschillen tussen de diverse uitvoeringen. Een harder kastje voor 180 gulden extra hoef ik niet. De "Advisor" maakt ook nog een logboek van je hartslag en waarschuwt bij in te geven maxima en minima. Maar dan moet je een band om je borst doen. Zonder dat zou ik die driehonderd gulden extra misschien...maar met zo'n band, nee. Jammer dat die Vector een geel randje heeft, want daar schrikken de marmotten van. Maar de nieuwste uitvoering blijkt er ook te zijn: zwart. Ik word duizelig...even later blijkt de verkoper mijn credit card in zijn handen te hebben en is hij het ding aan het afregelen. Ik herinner mij nog vaag dat hij mij het ding om deed: het was 14oC, we waren op 230m boven zeeniveau., de verkoper stond aan mijn Westzijde op 272o, de luchtdruk was 879 mb, berekende luchtdruk op zeeniveau 1009mb. Maar ik weet niet meer hoe laat het was. Kun je ook niet meer verwachten met zo'n horloge. Wel weet ik nog hij dat na het ratelen van de credit card printer en het afscheuren van het bonnetje nogal triomfantelijk "tot ziens" zei, en ik nog wat stoer wilde doen na mijn schandelijke, zondige, spilzuchtige nederlaag door te zeggen, ja, ik heb je geprikt op mijn GPS. Oh, zegt de man, ik heb ook nog...hij pakt een foldertje, een horloge waar GPS op zit. Ik zeul zo goed en zo kwaad als het gaat mijn bij Vector behorende volumineuze cursusboek in een roes de winkel uit. Als de marmotten daar bij de deur een strik voor mij hadden gezet was ik er in gelopen.

Sk'Alp had de spullen voor de accelerator. Op weg terug naar Bourg d'Oisans (749 m) vergelijk ik, voortdurend opgeschrikt door links en rechts toeterende en naar hun hoofd wijzende Fransen, mijn GPS, variometer en Vector. Vario en Vector zijn het nooit meer dan 5 m oneens. Het is een echte, die Vector. GPS heeft een eigen mening, tot wel 40 meter lager. Hier komt het op neer: de GPS is reageert traag, middelt de uitlezing over een langere periode, en zwabbert op korte termijn soms toch ook nog vreemd, waarschijnlijk omdat hij dan de satellieten niet helemaal goed heeft. Dit ondanks overgang van ons burgers naar het militaire GPS signaal afgelopen januari, maar GPS is de absolute maatstaf als je zijn gemiddelde neemt over een flinke tijd. De vario's reageren veel sneller, maar kunnen er natuurlijk ook niets aan doen als een koufront passeert (dan gaat de druk eerst een beetje omhoog, duikt vervolgens abrupt, waarbij 5 mb drukverlaging bijvoorbeeld al leidt tot nepstijging van 40 meter, dat heb ik al eens meegemaakt, om vervolgens weer te stijgen tot bijna het niveau van v��r het koufront, een koufront reist immers haaks op het lage drukgebied, dus in de richting van de isobaar) of als het verticale drukverloop ernstig afwijkt van de vaste functie die ze gebruiken om uit drukverlaging toeneming van de hoogte af te leiden -dat is halvering per ongeveer 5000 meter-).

Zo. De tijd dat ik in mijn plastic Colafles kneep om te voelen hoe hoog ik zat is nu definitief achter mij.....Want ja, zo is het leven hier wel. Elke dag van de Pr� du Bonheur met sissende jerrycans 1600 meter de lucht in tot boven Les2Alpes, aankomend met keiharde banden en dito plastic frisflessen. En 's avonds weer met slappe banden en deuken in de frisflessen terug in de Pr� du Bonheur. Juist als je wat zachtere banden wilt, namelijk hoog boven op de rots- en steenwegen, zijn ze keihard. Je moet echt wel even je banden op druk brengen voor je terug naar Nederland rost met 140 (maar niet v��r Grenoble!) .

Met de Partagas-sigaar en een diner in het restaurant met de beste keuken van Bourg d'Oisans heb ik vandaag 800 gulden uitgegeven. Schandalig. Normaal 30 km diesel (f5,- in de bergen) en de supermarkt.

Nacht. Ik sjor mij in mijn Pamir Trek, die houden ze nauw, kennelijk uit thermische overwegingen. Maar ik kan er helemaal in. Veiligheidshalve wijk ik van de gewoonte af kleren aan te houden, maar desondanks moet ik er ook niet aan denken naar gewoonte bivakmuts en handschoenen aan te trekken. 's Ochtends sta ik, met 11.1oC op Vector, in mijn blote bast rustig te pissen op de Pr� du Bonheur om even af te koelen van de hitte van de nacht. Als de ontberingen van onze polaire ontdekkingshelden straks alleen maar uitgelegd kunnen worden door hun slechte kleren en tenten te laten zien, dan wordt het voor de schoolkindertjes wel moeilijk te begrijpen. Als die ontdekkingsreizigers even hadden gewacht tot er fatsoenlijke spullen waren had het ontdekken der polen via de reisbureau's kunnen lopen. Hun primitieve manier van van ontberen ligt voor iedere slechtgeklede gek binnen de mogelijkheden met een stevige ventilator in de vrieskamer van de slager op de hoek. Uitrusting, daar gaat het over.

Dit is het helemaal, overweeg ik 's ochtends: Vector en ik in mijn Pamir Trek en dan wij samen met Astral in een verrijdbare schaftkeet. Uit mijn raampjes zie ik twee solitaire jagers kort na elkaar passeren. Ze komen uit dezelfde sloot tevoorschijn, elk met een natte hond. Kennelijk een vaste route. Want gisteren kwamen ze ook al zo de Pr� du Bonheur op. Ik weet wel waarom die honden als ze uit het bos komen pers� hun baas precies daar door de sloot willen jagen: daar liggen aan mijn kant mijn drollen te walmen. Volgende keer ga ik iets verder voor de defecatie: heb ik zelf minder vliegen en daar is de beek breder en dieper. Leuker voor de honden. Vroeger vond ik dat eikels, die jagers. Maar met die gewerenfolder aan boord moet ik geleidelijk toch mijn opvattingen over jagers maar eens opnieuw gaan calibreren.
Er komt wat zon. Omhoog naar de Diable (2300m), met alle hoogtemeters aan, maar eerst even naar Chipi, want daar had ik bananen voor gekocht in Grenoble. Je kunt tenslotte niet zelf de gebraden haan uithangen en Chipi op een houtje laten bijten. Bananen voor een aap is natuurlijk wat clich�, maar dit was dan ook een ab-so-luut doorslaand succes. Ik ben nu TOP, bij Chipi. Toen ik nog op 150 m was was hij al naar beneden geklommen en stond hij al te huppen. Deze gast, moet ik in ere houden, heeft hij verstandigerwijze gedacht. Ik kreeg spontaan een beauty-behandeling van mijn benen. Ieder schilfertje wordt smakelijk in de mond gestoken, een delicatesse, kennelijk. Daarnaast worden de beenhaartjes elk afzonderlijk ��n voor een afgeschraapt tussen de nagels van duim en wijsvinger. Wat er dan aan de nagels blijft kleven is kennelijk nog lekkerder dan banaan, want die ligt er ineens verloren bij.  Die rode krasjes op mijn been zijn niet van Chipi, die zijn uit het bos. Ik kijk af en toe even op Vector om te zien of het hier wel 735 meter hoog blijft, en ja, hoor alles onder controle..Links boven (als je het horloge even rechtop draait) is nog juist het vierkantje te zien met een horizintaal naar rechts wijzend pijltje: luchtdruk is de laatste uren gelijk gebleven). Dat druppeltje is de waterpas voor het kompas.
De beenbeauty behandeling begint aan de rand van de sok en gaat dan aan de bovenkant haartje voor haartje naar boven. Wordt het wat ongemakkelijk hoog, dan komt de echt delicatesse: we gaan de sok in. Geleidelijk wordt de sok afgestroopt tot het eind van de haartjes. Soms zie ik iets, of beweeg ik even omdat ik wil verzitten. Dan kijkt Chipi even naar mij omhoog om te zien wat er aan de hand is. Kijk ik ergens naar, dan kijkt hij ook even. Als hij denkt te weten wat er aan de hand was gaat hij weer geconcentreerd verder met de behandeling. Als ik even wegga naar de auto voor het fototoestel wordt hij verdomd kwaad. Onder de belofte dat ik terugkom en onder afgifte van een stukje banaan als onderpand schikt hij zich erin. Toen ik terugkwam was hij natuurlijk geheel op zijn gemak. Ik gaf hem toch weer ter inleiding een stukje banaan, hetgeen hij in een snelle razzia greep om zich er blazen en tandenklapperend mee achter de schommelpaal  terug te trekken. Nu begreep ik het: dat is geen zenuwen of angst voor mij, dat is een stuk banaan! Daar ben je voorzichtig op! Daar ga je niet mee onder handbereik van zo'n giga-aap van 1.96 m zitten! Dat zou wel heel stom zijn! Die giga aap ga je gewoon weer vlooien, maar pas als de banaan op is vanzelf.

Vector en de Flytec vario houden elkaar ook naar 2300 m keurig bij de hand en vandaag gaan ze dan beide uiteindelijk 23 meter te hoog aanwijzen, dat is ongeveer 2%  ten opzichte van de Pre du Bonheur : de luchtdruk loopt dus vandaag naar boven iets sneller af dan normaal. Ik kom aan in de blauwe lucht, sta twee minuten later in de mist, en zo gaat het op en af. Waar die hond ineens op 2300 m vandaan komt weet ik niet, maar hij gaat zo gezellig voor mijn deur liggen dat ik het ondanks de 9oC niet over mijn hart kan verkrijgen de deur dicht te doen. Wordt het vliegen? Ik vrees van niet. Bij mijn wandeling later blijkt dat de hond met twee anderen bij een op zondag verlaten schaapshut hoort. Maar die twee anderen hebben samen kleintjes, ze keffen al heftig mee met pappie maar ze mogen er van mammie nog niet uit. De herder heeft voor de ouders een leger van oude matrassen gemaakt. Tsja 2300 m, het hier vriest het nu al meestal 's nachts, en over een over paar  nachtjes kun je hier al onder de -10oC meemaken. Bij mij voegde zich voor de gezelligheid het derde wiel daar aan de wagen die nu met de kleintjes al helemaal op afstand gehouden wordt.

Dit is kennelijk herdershut van die kudde die zich vorige week hier op zo'n vermakelijk wijze perongeluk opsplitste: de ene helft ging op de kam rechts,de andere links. Toen ieder zijn keus had gemaakt bleven er twee staan, elk met de rug naar de aan haar kant weglopende kudde-helft. De twee keken elkaar een tijdje aan, het werd stil en leeg rond hen. Toen draaiden zich allebei om en gingen uiteen.
Vervolgens bleken er in de rechtergroep spijtoptanten te zijn. Zij keken om, zagen de splitsing en gingen op een zeer vermoeid sukkeldrafje uit het gelid en naar de andere club. Wie gaan er met wie in een kudde schapen? Daar kun je vast een boek over schrijven, voor elke kudde weer een ander boek.

Nee, het was toch anders: een oprijdende auto hield mij bij mijn afrit aan en vroeg of ik ook een geelbruine hond gezien had met een spitse neus. Ik wel!
Man blij. Lang geleden?
Nee hij is er nog, boven bij de hut.
Had ik toch bijna een goed getrainde doch vanochtend uit de koers geraakt jachthond kunnen konfiskeren!

Afscheid van Camille. Ik laat hem op het notebook de aap zien. Hij kennissen van de straat, die het ook moeten zien. Een snaar geraakt. Nu krijg ik koffie en nog meer verhalen van zijn negenveertigjarig herderschap op de �crins. Veel wilde beesten kenden hem persoonlijk en vice versa, en zij begrepen het verschil tussen hem en de jagers. Hij kon zo tussen de Mouflons doorlopen, die gingen niet eens meer weg. En ��n van de dames die wel eens wat van hem kreeg bleef zelfs met haar kleintje komen. Als je een adelaar schiet hier betaal je 10 000 gulden en ga je twee jaar de gevangenis in. Dat was nodig ook. Er hebben er voor gezeten. Nu kent iedereen die hier regelmatig rondloopt zo ongeveer alle adelaars persoonlijk.

Camille houdt van levende dieren, niet van dode, zegt hij. Een sanglier, nou ja, die kun je schieten, er zijn er toch zat. Maar Mouflons. Die zijn toch veels te mooi?  Er zijn rond de �crin nu jachtquota met jachtvergunningen van 1800 gulden pp per jaar, voorafgegaan door een examen. In de �crins mag niets meer. C'est bon, vindt Camille.

Merci pour tout! roept Camille als ik wegga. Ik weet niet wat dat alles allemaal is, maar ik heb er een schilderachtige vriend bij, zolang als het duurt, want zijn pijprookhoest, als een 's winters lang doorstarten van een Deux Chevaux met een verdomd snel slapper wordende akku, waarbij in zijn steeds roder wordende gezicht alle waarnemings- en eetorganen lijken op te lossen zodat een egaal rode tomaat ontstaan, waarna hij terugkeert op aarde en op wonderbaarlijke wijze onverstoord zijn betoog voortzet, klinkt uitgesproken lethaal.