Greetings Home
  PHiLES home
Bert Tells What He Reads

010515

Parmenides over de onmogelijkheid van "worden"

Stel (stel, dus), je wilt iemand uitleggen wat "worden" is. Dat zeg je zoiets van "als iets eerst niet zo was en toen wel, dan is het zo geworden". Ja toch?

Nee, zegt Parmenides in Peri Physeos, en daar is hij onsterfelijk mee geworden. Hij vond dat je niet kunt uitleggen wat worden is, want worden bestaat niet en iets wat niet bestaat kun je niet uitleggen.

Worden bestaat niet?

Worden bestaat niet. Want als er iets komt wat er eerst niet was, waar was het dan eerst? Nergens? Dat kan natuurlijk niet! Iets kan niet eerst niet bestaan hebben want dat was het dus eerst niks. Als iets iets is bestaat het. Het enige dat niet iets is is niets. Iets kan niet uit niets komen. Dus "worden" is verbeelding. Misschien zag jij het eerst niet, en zag je het later wel. Maar als je dan concludeert dat het "geworden is", dan, vindt Parmenides, schaar je je ondubbelzinnig onder de dommen. Dat kan toch helemaal niet! 

Oeps! Ik moet bekennen dat ik daar zonder Parmenides niet zo n twee drie op gekomen zou zijn, maar er zit iets in. Toch? Of niet?

Of niet.

Hier vallen meteen al twee belangrijke dingen van te leren: als je onsterfelijk wilt worden moet je
  1. met een probleem komen dat er niet te moeilijk uitziet
  2. het probleem vooral niet oplossen (want dan zegt iedereen: mooi, daar hoeven we dus niet meer over na te denken)

Helaas brengt Parmenides zich nog even in moeilijkheden door "het zijn", dus alles wat "is", als een homogene massieve bol voor te stellen, een ding "dat op uniforme wijze zijn grenzen bereikt". Maar als je bij de grenzen van het zijn bent, denk ik dan, wie is daar de douane?

Ach, vr hij over "grenzen van het zijn" begon ging het Parmenides voor de wind, dus laten we deze kleine uitglijder maar vergeten.

Een mooie puzzle. Parmenides zet ons flink voor paal.