Tweede terugkomst, augustus 1998

waarin mijn vervreemding van mijn vertrouwde omgeving zich in alle hevigheid voortzet

Tilburg, thuis, zondag 30 augustus 1998

Nu zit ik weer thuis in mijn studeerkamertje. Gistermiddag had ik nog de energie om op weg van het vliegtuig naar huis bij mijn supermarkt mijn auto vol boodschappen te gooien en thuis nog om mijn Afrikaanse spullen uit te pakken en hun nieuwe plaats te geven. Toen hield het op. Mijn kleren liggen nog in mijn koffer te stinken, ik bel niemand. Mij bellen ze wel en de buren komen op mij af. Ik krijg zelfs bezoek.
Het gevoel is bekend: buiten westen geweest hè? Dat houdt onder andere in de mij door mijn vroegere zware depressies zo bekende sensatie van de ongeordend door het geestesoog dansende twintig dingen die ik moet doen zonder in staat te zijn ergens aan te beginnen. Ik kijk TV, een cyclus CNN nieuws, verder zap ik tot ik ergens een natuurfilm heb. Happende krokodillen, kwakende kikkers, pikkende vogels, dat gaat er nog het best in. Draai een seksvideo. Slanke negerin houdt zich vast aan haar onderminaar en geeft haar achterminnaar het kontbevel, grommend als een leeuwin. Waar ben ik? Ik vrees dat het een heel werk wordt om daar achter te komen.

Tilburg, thuis, september 1998

Ik lees een oud boek. Van school vroeger. Anabasis van Xenophon. Vroeger moest je dat vertalen regel zoveel van boven tot zoveel van onder, en als dat af was, was je al weer aan het voetballen voor het tot je door was gedrongen waar het over ging: een clubje primitieve Griekse vechtjassen mengt zich als huurling in een Perzische burgeroorlog met aan het hoofd van hun vijand de koning en aan hun kant zijn broer. Broer bakt er niets van, en de tienduizend Grieken moeten platzak terug van Babylon naar Byzantium, toen Grieks, nu Istanboel. Lopen. In de winter.
Die stammen waar ze langs moesten zagen hun liever gaan dan komen vanzelf. Die hadden niet de hele zomer op het land gewerkt om er Griekse desperado’s van te eten te geven. Dus eten kreeg je niet, je moest het pakken.
De bende werd onderweg ook steeds groter omdat er vrouwen bij kwamen, vertelt Xenophon, en lekkere jongetjes, want daar waren vooral de Grieken dol op. Nou, ik ga er niet vanuit dat die spontaan stapelverliefd op zo'n soldaat geworden zijn en vrijwillig besloten hun familie in de steek te laten, jij? Ik heb laatst een TV programma gezien over de afzetting van een leider van een apengroep. Normaal krijgen de jongvolwassen mannetjesapen vroeg of laat ruzie met de leider en vormen een gang op afstand van de harem van de baas. Die gang doet regelmatig plaagaanvallen op de harem. Tot er één uit die gang wel heel erg sterk geworden is. Dan, op een dag, is het serieus, en moet de oude baas vluchten. Vervolgens worden alle vrouwtjes een paar dagen verkracht door de gang. Maar daarna vindt de gangleider het langzamerhand welletjes en jaagt zijn vroegere gangvrienden terug "het bos in". Hij wordt nieuwe baas van de harem. De vrouwtjes vinden het nog niks niet leuk, want hij wil ze zo snel mogelijk zwanger van hemzelf hebben en staat dus hun babies naar het leven. In de weken die komen is er een zenuwachtige strijd tussen de vrouwtjes die hun kroost beschermen en hun nieuwe zelfbenoemde echtgenoot, waar ze absoluut niets van moeten hebben, maar ja, hij is veel te sterk. De vrouwtjes werken samen, maar ze verliezen de strijd, de jonge babies liggen links en rechts met doorgebeten strot, wanhopige moeders lopen rond met bloedende stervende kleintjes. Maar als de babies dood zijn en de wijfjes zijn weer zwanger van hun nieuwe baas dan is de rust weergekeerd en zitten ze weer vredig elkaar vlooiend bijeen in de avondzon.
Haha! Dutroux! Daarom beet hij de puppies van de honden dood. De pervertering van het voortplantingsinstinct van een solitaire uitgestoten aap! Dutroux kwam uit eenzaamheid tot bestialiteit!
Goed, even verder met het verhaal: de enkele wijfjesaap die onder een nieuwe baas nog een baby krijgt van de vorige, wordt ongemoeid gelaten, dat heeft de nieuwe baas kennelijk niet in de gaten. We zijn weer een schattige familie en alles is weer pais en vree. Samen treden we weer op tegen de plaagstoten van de gangs om ons heen, en van de andere harems die ons territorium betreden. Wij zijn één. Het leven is mooi. Zo lang als het duurt... Bij mensenpsychologen heet die nieuwe vrede het gijzelaars-syndroom: mensen gaan zich bij een gijzeling identificeren met de boef die hen in gijzeling heeft genomen. Hun nieuwe "baas". Maar dat is helemaal geen "syndroom", denk ik. Ik denk dat de mens daar op gemaakt is. De liefde richt zich op de sterkste in de buurt. Dat is goed voor de overleving. Wel wat lastig als de sterkste even later weer niet de sterkste is en er weer een andere sterkste komt, maar juist daar zijn we heel goed in. Dat is helemaal geen syndroom en daar hoeven we dus helemaal niet per dure psycholoog van te genezen.
Wat me verder vooral opvalt bij die apen is dat ze zo vreselijk seksistisch zijn. En zo macho! Nee, apen zijn bepaald niet politiek correct. En is ons instinct wellicht toch een beetje verwant aan dat van apen en dus ook op een soepele overgang van de ene baas naar de andere afgestemd? Denk eens wat Duitsers deden onder Hitler? En de meeste meisjes waren toch verliefd op hem, tenminste dat hoor ik altijd. En Ugandezen onder Amin? Welke oude Griek zei eens: je overtuigt makkelijk een leger van tienduizend man dan één enkele persoon? Dat komt omdat wie op een grote steen voor zo'n leger klimt voor opper-aap wordt gehouden. Dat overtuigt. Argumenten zijn voor filosofen, niet voor leiders. Die zeggen gewoon hoe het is. Dat is voldoende. En zo denk ik dat het met die vrouwen en lekkere jongetjes in Xenophons Anabasis ook gegaan zal zijn. Je hoort ineens ergens anders bij. Nou, maak het dan maar gezellig. Er valt toch niets te kiezen.
Velen verbazen zich over het enorme vermogen van Afrikanen leed te doorstaan en zich te voegen naar een leider. Ook als die de meest "mensonterende" bevelen geeft. Mijn charmante doch heetgebakerde, jeugdige Slavische voormalige echtgenote Olga, met wie ik in een dramatische scheiding lig met veel Russische vuur- en vlamverschijnselen en haar grootvader Roman Nikolaevich kunnen daar ook de stuitende verhalen over vertellen. Wie Dr. Shivago heeft gezien krijgt ook een deugdelijk koekje van dat deeg. Zouden Nederlanders dat ook kunnen? Negerslaven in scheepsruimen flikkeren en Joden op de trein zetten in ieder geval wel.

Tilburg, thuis, oktober 1998

Het wordt steeds moeilijk me in te leven in wat al die mensen hier belangrijk vinden. Bijvoorbeeld als ze in de file staan en vinden dat je er niet tussen mag omdat je er eerder tussen had moeten gaan. Gaatje zorgvuldig dichthouden. Er loopt een "vrije baan" naast de file voor de neringzoekende: krantenjongens, heroïnehoertjes en grote langsrijdende reclamezuilen, die aangeduid worden als "Openbaar Vervoer". Je schijnt met die bussen, als je een kaartje koopt, ergens heen te kunnen en dan onderweg door die verf naar buiten te kunnen kijken, maar dat heb ik van iemand die iemand kent die beweerde dat hij er eens in heeft gezeten.
Waarom moeten de westerse pubers inmiddels vier beuken per seconde in hun techno hebben tegen wij vroeger twee? De afgelopen dertig jaren hebben de popzenders geleidelijk, met af en toe een schokje de metronoom sneller gezet, vergetelheid zoek je in een meedogenloos tempo, maar wat is meedogenloos? De lat komt steeds hoger te liggen. Dat kennelijk ondraaglijke onlustgevoel dat men hier krijgt van rustig zitten, alleen te bestrijden met popzooi, TV en orale genoegens als chips, alcohol en NIET roken. Je loopt er middenin, zeg ik steeds tegen mezelf, maar het blijft of ik van buiten in een aquarium kijk.
En dan die Zorg voor Alles. Er moeten ook problemen zijn. Zelfs daar wordt voor gezorgd. "Milieu" en "Kinderporno" zijn de nieuwe en populaire attracties in het West-Europese pretpark. Die journalisten die braaf dagelijks de afleiders aan de mensen voeren, een mooie vliegramp, een moslimfundamentalistische aanslag, hooligans. Interviews met de slachtoffers, als ze tenminste huilen, anders wordt het geknipt. Maar voor iemand die echt iets aan het miljeu zou willen doen zetten die paar doden die dagelijks zo smakelijk mogelijk door de geldzuchtige media worden opgediend geen zoden aan de dijk. Zelfs de grote ziekten, Aids incluis, zijn een druppel op een gloeiende plaat. De allesverwoestende mensenplaag lijkt nog maar in zijn aanvangsfase.
In dit pretpark is er aanzienlijke werkgelegenheid voor het personeel van het gigantische en goedbezochte attractiecomplex "Bestrijding van het Kwaad", maar heel soms piept het echte kwaad nog even binnen. Het West Nijl virus heeft tien slachtoffers gemaakt in New York. Meteen wordt Central Park onder een laag zo zwaar vergif gespoten dat niemand er meer durft te wandelen. New York is even geen pretpark. Het miljeu moet even zijn mond houden.

Tilburg, thuis, november 1998

Mijn bloedeigen parapente is gearriveerd. Zij is geel en heet dus Lala. Voor het Duitse A-Schein moet er nog echt hoog gevlogen worden en daartoe tijg ik met Lala en een groepje Duitsers in opleiding van de school van Veljo naar Spanje. Ik spring van een hoge berg af tussen de mensen die al een A-Schein hebben. Onder protest van mijn mede-aspiranten, maar dat hoor ik pas later. Die willen ook, maar leraar Veljo houdt ze tegen en zegt dat ik de enige ben die al mag omdat ik immers "verrückt" ben. Met angst in het hart vlieg ik voor het eerst over een hoogspanningskabel. Zal ik het halen? Als ik er boven ben zit ik nog zo hoog dat ik de draden niet kan zien.
Spanje blijkt van boven een eindeloos bruin en geel kurkdroog landschap. Je begrijpt niet dat er mensen kunnen leven. Lala’s gele zeil past er goed in het kleurenpalet.
Maar ik zie absoluut niet in waarom die Noren die hier komen vliegen omhoog gaan en ik alleen maar naar beneden, al wil ik er voorlopig nog niet over zeuren, want ik ben toch elke keer weer blij als ik na een kwartier weer op de grond sta.

Berichten van de evenaar: de drie mugalabes hebben wij nog steeds niet. Piet is enkele keren bij mijn vriend Moses van de Busoga Craft Shop geweest. Het verhaal was eerst dat de lizzard skins niet goed gespannen waren maar dan kan niet, Piet en ik hebben er immers zelf op gespeeld. Men was, zei men, doende de mugalabes voor mij te repareren. Later was het verhaal dat de drie mugalabes van Steven Balinaine bij de komst van Moses (vijf dagen na ons, in de komkommertijd!) alle drie reeds verkocht waren. Moses is in het leger gegaan, vertelt een nieuw familielid dat claimt altijd de echte baas van deze Busoga Craft Shop geweest te zijn. Hij zal zich er nu persoonlijk mee gaan bezighouden ook met wat er op het mugalabe-briefje staat dat Piet hem steeds onder de neus duwt. Een briefje in Afrika...
Moses in het leger? Die lieve jongen kan volgens mij alleen aaien. In het leger verdien je helemaal niets en moet je in Oost-Congo tegen Kabila en de Sudanezen vechten. Er is zoals altijd een weelde van mogelijke waarheden waaronder zeker ook die dat het inderdaad allemaal echt zo gegaan is. Wij kunnen voorshands geen besef waarnemen dat hier sprake is van een déconfiture die slecht is voor het imago van de Busoga Craft Shop bij een belangrijke vaste klant die over alternatieve aanbieders beschikt, zoals de traditionele westerse economische theorie beweert dat het geval zou moeten zijn bij aanbieders die niet op korte termijn failliet gaan. Wellicht gaat die theorie niet op voor landen die Oost-Congo aan het veroveren zijn.
Ivan heeft niet terugbetaald en ook niets van zich laten horen. Wij gaan natuurlijk niets doen.
Berichten naar de evenaar: ik noemde mijzelf boef toen ik Sam Bagenda van de Ebonies beloofde hen te promoten maar inmiddels is er hier in Nederland echt belangstelling. Sam is evenwel zoek en zijn emailadres werkt niet. Dus even geen berichten naar de evenaar.

Tilburg, thuis, december 1998

Een tien voor mijn theorieexamen parapente. Meer waard dan mijn hele proefschrift destijds natuurlijk, want hier kun je iets mee.
In mijn faculteit word ik met verve bestreden. Men schrijft mij nu het gesprek ter voorbereiding van de "personeelsbeoordeling" willen "voortzetten" en ik schrijf de vraag terug wat dat ingevulde formulier van hij kan niks en hij doet niks etc. dat ik destijds thuis kreeg nu precies was. Er valt een zeer lange stilte, waarop men mij schrijft dat dat een "voorlopige" beoordeling was. Ik schrijf weer dat ik het reglement heb gelezen en dat "voorlopige beoordelingen" daarin nergens voorkomen.
Geld voor mijn Afrika reis krijg ik niet. Gaan ze het ook verbieden als ik op eigen kosten ga? Nee, helaas, men laat mij gaan.
Ik zal mijn reis eerst maar zelf betalen en verder rustig moeten afwachten tot ze nog gekker gaan doen.